Sinds 11 december 2022 moeten alle lokale besturen een klokkenluidersmeldpunt hebben voor de medewerkers en andere personen die met het lokaal bestuur samenwerken. Dat is het gevolg van een nieuw Vlaams decreet op basis van een Europese Richtlijn. Het is daarbij de bedoeling om de klokkenluider meer bescherming te bieden.
Wat is een klokkenluider?
Klokkenluiders zijn personen die in het kader van een werkrelatie inbreuken vaststellen en die inbreuken melden. Klokkenluiders kunnen melding maken bij het interne meldpunt of het externe meldpunt.
Een klokkenluidersmelding is geen klacht. Bij een klacht is er namelijk geen sprake van een werkrelatie. Burgers kunnen de klachtenregeling volgen, waarbij een klacht kan gaan over een handeling of de werking van een overheidsinstantie.
Welke inbreuken kan je melden?
Het Bestuursdecreet definieert het begrip ‘inbreuk’ als een handeling of nalatigheid die onrechtmatig is of het doel of de toepassing van de regelgeving ondermijnt.
Een klokkenluidersmelding kan dus gaan over inbreuk op een regelgeving die op het lokale bestuur van toepassing is, die zich feitelijk of mogelijk al heeft voorgedaan of die zeer waarschijnlijk zal plaatsvinden.
Welke bescherming en garanties zijn er?
De procedures en systemen die gebruikt worden om meldingen te ontvangen en op te volgen, bieden de nodige garanties inzake de vertrouwelijkheid, anonimiteit en kwaliteit van de behandeling.
De nieuwe regeling voorziet een verbod op represailles. De definitie van represailles is ruim omschreven. Denk bijvoorbeeld aan represailles in het kader van negatieve beoordelingen, schorsing of ontslag, maar ook bij verandering van taken, financiële sancties, of reputatieschade. De bescherming tegen represailles is onbeperkt in tijd.
Hoe verloopt de procedure?
Intern meldkanaal
Enkel de eigen personeelsleden kunnen interne een melding maken. Volgens het bestuursdecreet is het hoofd van het personeel het interne meldpunt. Dat houdt voor ons bestuur in dat je voor je melding terecht kan bij de algemeen directeur.
Extern meldkanaal
Andere personeelsleden die een werkrelatie hebben met het lokaal bestuur, zoals bijvoorbeeld consultants, leveranciers, sollicitanten… kunnen alleen een melding maken bij het extern meldpunt. Het extern meldpunt is Audit Vlaanderen. Audit Vlaanderen is per post te bereiken via Havenlaan 88 – bus 24, 1000 Brussel, per mail via melding.audit@vlaanderen.be of telefonisch via 02 553 45 55.