Onroerend erfgoed

Onroerend erfgoed is het geheel van monumenten, archeologische sites, cultuurhistorische landschappen en stads- en dorpsgezichten.

Vanaf 1 januari 2015 geldt één overkoepelende regelgeving voor monumenten, stads- en dorpsgezichten, landschappen en archeologie: het decreet van 12 juli 2013 betreffende het onroerend erfgoed (onroerenderfgoeddecreet), dat verder wordt uitgewerkt in het besluit van de Vlaamse Regering van 16 mei 2014 betreffende de uitvoering van het Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013 (onroerenderfgoedbesluit).

Op de website van onroerend erfgoed lees je meer over de nieuwigheden in de regelgeving, onder meer over erkenningen, archeologie en handhaving. Ook vind je een overzicht van de diverse instrumenten die bestaan om onroerend erfgoed te beschermen en te beheren.

Bij de hoofdzetel van het Agentschap in Brussel kun je terecht met vragen over beschermingen, over het inventariseren of over het beleid rond onroerend erfgoed.
De provinciale diensten helpen je bij vragen over dossiers, procedures, werkzaamheden, toelatingen en adviezen.

Meer info: https://www.onroerenderfgoed.be/ 

Archeologisch onderzoek

Archeologisch onderzoek kan opgedeeld worden in twee categorieën: onderzoek dat verplicht is en onderzoek dat vrijwillig wordt uitgevoerd.

Verplicht archeologisch onderzoek
Wie voor een bouwproject een stedenbouwkundige vergunning of een verkavelingsvergunning moet aanvragen, is in bepaalde gevallen verplicht om een bekrachtigde archeologienota toe te voegen aan de vergunningsaanvraag. Het initiatief voor een archeologienota ligt bij de bouwheer.
Of de bouwheer verplicht is een archeologienota toe te voegen aan de vergunningsaanvraag is onder meer afhankelijk van de totale oppervlakte van de percelen, de oppervlakte van de geplande bodemingrepen, de ruimtelijke bestemming van het terrein en de ligging binnen of buiten een archeologische zone uit de vastgestelde inventaris.
Voor stedenbouwkundige vergunningen en voor verkavelingsvergunningen zijn de criteria en drempels verschillend (zie Onroerenderfgoeddecreet art. 5.4.1 - 5.4.3).

Vrijwillig archeologisch onderzoek
Vrijwillig archeologisch onderzoek is onderzoek dat niet wordt opgelegd vanuit een vergunningssysteem. Meestal gaat het initiatief uit van een erkend archeoloog die onderzoek wil doen naar de archeologie in situ. Het is ook mogelijk dat een overheid zo'n onderzoek uitvoert om te bepalen of een site beschermingswaardig is, of dat een bouwheer ervoor kiest om vrijwillig tot archeologisch onderzoek over te gaan om bijvoorbeeld later oponthoud tijdens de bouwwerken uit te sluiten.
In het Onroerenderfgoeddecreet heet al het bovenstaande 'archeologisch onderzoek met het oog op wetenschappelijke vraagstelling'.

Vastgestelde inventarissen

De vaststelling van een inventaris is één van de instrumenten die de Vlaamse overheid kan inzetten om onroerend erfgoed te behouden. Hiermee bevestigt de bevoegde minister dat alle erfgoeditems op een vastgestelde lijst erfgoedwaarde bezitten en nog altijd bewaard zijn.

Het nieuwe decreet voorziet in de vaststelling van minstens vijf inventarissen:
1. De inventaris van het bouwkundig erfgoed.
2. De landschapsatlas.
3. De inventaris van de archeologische zones.
4. De inventaris van houtige beplantingen met erfgoedwaarde.  
5. De inventaris van historische tuinen en parken.

De minister kan deze inventarissen ofwel volledig vaststellen, ofwel een selectie ervan.
Een vastgestelde inventaris heeft naast een aantal algemene rechtsgevolgen, ook rechtsgevolgen die alleen gelden voor de specifieke inventaris.

Geïnventariseerd, vastgesteld, beschermd

Inventarisseren, vaststellen en beschermen zijn verschillende zaken.
- Geïnventariseerd onroerend erfgoed is opgenomen in een wetenschappelijke inventaris. Zo'n opname heeft geen rechtsgevolgen. Het goed wordt enkel beschreven en gedocumenteerd.
- Vastgesteld onroerend erfgoed is opgenomen in de inventaris én via een juridische procedure 'vastgesteld'. Bij een vastgesteld item moet de overheid, eigenaar of beheerder rekening houden met bepaalde rechtsgevolgen, die verschillen naargelang de inventaris.
- Aan een bescherming is een andere procedure gekoppeld, met andere rechtsgevolgen.

Op het online Geoportaal van het agentschap Onroerend Erfgoed kun je alle geïnventariseerde, vastgestelde en beschermde items terugvinden op een kaart: https://geo.onroerenderfgoed.be.

Melding van werken in een beschermd stads- of dorpsgezicht

Ga je werken uitvoeren in een beschermd stads- of dorpsgezicht? Heb je hiervoor geen stedenbouwkundige vergunning nodig? Meld deze werken met het meldingsformulier en verstuur het bij voorkeur aangetekend naar het gemeentebestuur.  
De beschermde stads- en dorpsgezicht zijn te raadplegen op kaart via https://geo.onroerenderfgoed.be.
Het meldingsformulier is te dowloaden van de site van onroerend erfgoed: https://www.onroerenderfgoed.be/nl/formulieren/categories/46#121

 

 

Openingsuren & contact

Ruimelijke Omgeving - Stedenbouw / Ruimtelijke Ordening

adres
Markt 138700Tielt
Tel.
051 42 81 40
F
051 40 51 89